އަހަރެމެން، މާތް ނަބިއްޔާގެ ޞަޙާބީންނާއި އާލުބައިތުން މަތިވެރިކުރަން ޖެހޭ ކަމަށާއި، އެ ބޭކަލުންނާމެދު އަހަރެމެންގެ ހިތްތައް ސާފުކުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށް މިއަދުގެ ހުކުރު ޚުޠުބާގައި ބުނެފިއެވެ.

“ޞަޙާބީންނާއި އަހުލުބައިތުންނަށް ލޯބިކުރުމާއި އެ ބޭކަލުންގެ މަޤާމު” މި މައުޟޫޢަށް މިއަދު މުޅި ރާއްޖޭގައި ދިން ޚުޠުބާގައި ބުނެފައިވަނީ، ދިވެހިރާއްޖެ އިސްލާމްވިތާ 1000 އަހަރު ފުރެން ކައިރިވެފައިވާއިރު، މިހާތަނަށްވެސް މި ޤައުމު އޮތީ ސުންނީ މުސްލިމް ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ކަމަށެވެ. އަދި، މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށްފަހު އަހަރެމެން އެންމެ މަތިވެރިކުރާ ބަޔަކީ އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީންނާއި އާލުބައިތުން ކަމަށެވެ. އަދި މިހާތަނަށްވެސް މި ޤައުމުގައި އެ ބޭކަލުންނަށް ކުޑައިމީސްކޮށްހަދާފައި ނުވާކަން ޚުޠުބާގައި ފާހަގަކޮށްފައި ވެއެވެ.

ކީރިތި ރަސޫލާގެ ޞަޙާބީންގެ މަޤާމު، ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ދެ އާޔަތެއް ޚުޠުބާގައި ގެނެސްފައިވެއެވެ. އެ ގޮތުން ފުރަތަމަ އާޔަތުގައި ވަނީ، މުހާޖިރުންނާއި އަންޞާރުންގެ ތެރެއިން ކުރީން އިސްނެންގެވި ބޭކަލުންނަށާއި، އެ ބޭކަލުންނަށް ތަބާވި މީހުންނަށް، ﷲ ތަޢާލާ ރުއްސަވައިފިކަން އަންގަވާ، އެ ބޭކަލުންނަށް ސުވަރުގޭގެ މަތިވެރި ނިޢުމަތް ހުރިކަމުގެ އުފާވެރި ޚަބަރު ދެއްވައިފައެވެ. އަދި ދެވަނަ އާޔަތުގައި ވަނީ، މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޞަޙާބީންނަށް ތަޢުރީފުކުރެއްވުމުގެ ޞީޣާގައި، އެ ބޭކަލުންގެ ސިފަފުޅުތައް ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ. އެ އާޔަތުގެ މާނައިގައި ވަނީ: “محمد ގެފާނީ، اللَّه ގެ رسول އާއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައިވާ މީހުންނީ، ކާފިރުންގެ މައްޗަށް ގަދަފަދަވެގެންވާ ބަޔެކެވެ. އެއުރެންގެ މެދުގައި، އޯގާވެރި ރަހުމަތްތެރި ބަޔެކެވެ. اللَّه ގެ ހަޟުރަތުން ފަޟްލަވަންތަވެރިކަމާއި، ރުއްސެވުން އެދޭ حال، ركوع ކޮށް سجدة ކޮށްއުޅޭ ބަޔަކުކަމުގައި، ކަލޭގެފާނު އެއުރެން ދެކެވަޑައިގަންނަވާނޫއެވެ. سجدة ގެ އަޘަރުން، އެއުރެންގެ علامة އެއުރެންގެ މޫނުތަކުގައިވެއެވެ.” މީގެ އިތުރަށް، މާތް ނަބިއްޔާއާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީންގެ ޤަރުނުގެ މީހުންނަކީ އެންމެ ހެޔޮވެގެންވާ މީހުންކަމަށް، އިތުރުއެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅެއް ޚުޠުބާގައި ގެނެސްފައި ވެއެވެ.

އެއަށްފަހު، މި ހުރިހާ ނައްޞަކުންވެސް ދޭހަކޮށްދެނީ އެންމެ ކަމެއް ކަމަށާއި، އެ ކަމަކީ، އަހަރެމެން، މާތް ނަބިއްޔާގެ ޞަޙާބީންނާއި އާލުބައިތުން މަތިވެރިކުރަން ޖެހޭ ކަމަށާއި، އެ ބޭކަލުންނާމެދު އަހަރެމެންގެ ހިތްތައް ސާފުކުރަން ޖެހޭނެކަން ކަމަށް ޚުޠުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި މިކަމަށް އިތުރަށް ބާރުދީ، ޙަޝްރު ސޫރަތުގެ ދިހަވަނަ އާޔަތް ގެނެސްފައި ވެއެވެ. މި އާޔަތުގެ މާނައަކީ: “އަދި އެއުރެންގެ ފަހުން އައި މީހުން ބުނެތެވެ. އަޅަމެންގެ ވެރިރަސްކަލާކޮ! އަޅަމެންނަށާއި، އަދި އަޅަމެންނަށްވުރެ ކުރިން إيمان ވި، އަޅަމެންގެ أخ ންނަށް ފާފަފުއްސަވާނދޭވެ! އަދި إيمان ވި މީހުންނަށް އަޅަމެންގެ ހިތްތަކުގައި حسد ވެރިކަމެއް ނުލައްވާނދޭވެ! އަޅަމެންގެ ވެރިރަސްކަލާކޮ! ހަމަކަށަވަރުން، އިބަރަސްކަލާނގެއީ، ނުހަނު އޯގާވަންތަ، رحيم ވަންތަ ރަސްކަލާނގެއެވެ.”

މާތް ނަބިއްޔާގެ ޞަޙާބީންނަށް ބަދުބަސް ބުނުމަކީ ސީދާ އިތުރުއެކަލޭގެފާނު މަނާކުރައްވާފައިވާ ކަމެއް ކަމަށް ޚުޠުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި އެކަމުގެ ދަލީލެއްގެ ގޮތުން، އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީންނަށް އެއްޗެހި ނުކިޔުމަށް އަންގަވާ، އަހަރެމެން ތެރެއިން މީހަކު އުޙުދު ފަރުބަދައިގެ މިންވަރަށް ރަން ހޭދަކުރިނަމަވެސް، އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީއެއް ހޭދަކުރެއްވި ކާބޯތަކެތީގެ މުއްދެއްގެ މިންވަރު، ނުވަތަ އޭގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައިގެ ޘަވާބު ވެސް ނުލިބޭނެކަމަށް އަންގަވާފައިވާ ބަސްފުޅެއް ގެނެސްފައިވެއެވެ.

އަޞްޙާބު ބޭކަލުންނަކީ، އެންމެ ރަނގަޅަށް ދީން ފަހުމުވެވަޑައިގަތް ބޭކަލުން ކަމަށާއި، އަހަރެމެންނާ ހަމައަށް ދީން އައިސްފައި ވަނީ ވެސް އެބޭކަލުންގެ ޛަރީޢާއިން ކަމަށް ޚުޠުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި އެބޭކަލުންނަށް ބަދުބަސް ބުނުން، އެ މީހެއްގެ ޢަޤީދާ ފާސިދުވެފައިވާކަމުގެ ދަލީލަކަށް ފުދޭކަމަށް ވެސް ޚުޠުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.

ދެވަނަ ޚުޠުބާގައި ބުނެފައިވަނީ، މި އުންމަތުގެ މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށްފަހު އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ ބޭކަލަކީ މި އުންމަތުގެ ފުރަތަމަ ޚަލީފާ، އަބޫބަކުރު رضى الله عنه ކަމަށެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނަށްފަހު، ޢުމަރު رضى الله عنه ކަމަށާއި، އެކަލޭގެފާނަށްފަހު ޢުޘްމާން رضى الله عنه އަދި އެކަލޭގެފާނަށްފަހު އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވަނީ ޢަލީ رضى الله عنه ކަމަށް ޚުޠުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި ސުންނަތް ޖަމާޢަތުގެ ޢަޤީދާއަކީ މިއީ ކަމަށާއި، ކޫފާގެ މިންބަރުމަތީގައި ހުންނަވާ، “އަބޫބަކުރުގެފާނާއި ޢުޘްމާންގެފާނަށްވުރެ ތިމަންކަލޭގެފާނު މަތިވެރިކުރާ މީހަކު ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ގާތަށް ގެނެވިއްޖެނަމަ، ދޮގުހަދާ މީހާގެ މައްޗަށް އޮންނަ ޙައްދު، އެމީހާގެ މައްޗަށް ޤާއިމްކުރައްވާނެ” ކަމަށް ޢަލީ رضى الله عنه ވިދާޅުވިކަމަށް، ޝައިޚުލް އިސްލާމް، އިބުނު ތައިމިއްޔާ رحمه الله އާ ޙަވާލާދީ ޚުޠުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.