އެލްކޭޖީއަށް ނުވައްދާ ހުރި ކުއްޖަކު އެލްކޭޖީއަށް ވައްދަން ހައިކޯޓުން އަމުރުކޮށްފިއެވެ.

އެ މައްސަލަ ކޯޓަށް ހުށަހަޅާފައިވަނީ، އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން މިދިޔަ އަހަރު ނެރުނު ސާކިއުލާއެއްގައި ދިރާސީ އަހަރު ސުކޫލުތަކަށް ކުދިން ވެއްދުމާ ގުޅޭ އުމުރުފުރާތައް ކަނޑައެޅި އިރު، އެ މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ކުއްޖާ ޕްލޭ ސުކޫލުން ބޭބީ ނާސަރީއަށް ބަދަލުވުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ އުމުރު ހަމަނުވާތީ، ކުއްޖާ ރިޕީޓް ކުރުމަށް ކެންގަރޫ ސްކޫލް ކިޑްސްއިން ނިންމުމުންނެވެ.

ކުއްޖާއަށް ބޭބީ ނާސަރީއަށް ދެވޭގޮތް ނުވުމުން ކުއްޖާގެ މަންމަ ޔުދްރާ ވަނީ އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީގެ ސާކިއުލާގައި ހުރި ކަންކަން މުރާޖާއަށް ކޮށްދިނުމަށް އެދި މިނިސްޓްރީއަށް ހުށަހަޅައިފައެވެ. ނަމަވެސް މިނިސްޓްރީން ނިންމީ އެ ސާކިއުލާގައި މުރާޖާއާ ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް ނެތް ކަމަށެވެ.

އެފަހުން ޔުދްރާ ވަނީ އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީގެ އެ ސާކިއުލާއަކީ ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތައް ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ ގާނޫނާއި ތައުލީމުގެ ގާނޫނާއި ގާނޫނު އަސާސީއާ ހިލާފު ނިންމުމެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅައިދިނުމަށް އެދި ސިވިލް ކޯޓަށް މައްސަލަ ހުށަހަޅައިފައެވެ.

ސިވިލް ކޯޓުން އެ މައްސަލަ ބެލުމަށްފަހު ކުރި ހުކުމުގައި ވަނީ އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީގެ ސާކިއުލާ ކުއްޖާގެ މައްޗަށް ތަންފީޒުކުރުމުގައި ތައުލީމުގެ ގާނޫނާ ހިލާފުވެފައިނުވާ ކަމަށެވެ. އެހެންވެ ކުއްޖާގެ މަންމަ އެދުނު ފަދައިން މައްސަލަ ނިންމައިދެވެން ނެތް ކަމަށެވެ.

ސިވިލް ކޯޓުގެ ހުކުމް ޔުދްރާ ވަނީ ހައިކޯޓުގައި އިސްތިއުނާފުކޮށް، އޭނާގެ ދަރިފުޅަށް މިއަހަރު އެލްކޭޖީގައި ކިޔެވުމުގެ ފުރުސަތު ފަހިކޮށްދިނުމަށް އެދި ވަގުތީ އަމުރަކަށް އެދިފައެވެ.

އެ އިސްތިއުނާފުގައި ޔުދްރާގެ ފަރާތުން ބުނެފައިވަނީ އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން އެއް ގްރޭޑުން އަނެއް ގްރޭޑަށް ކުދިން ޕްރޮމޯޓު ކުރުމަށް ބަލަން ޖެހޭ އުމުރުގެ ކަޓް އޮފް ޑޭޓު ކަނޑައަޅާފައިވާ ގޮތުގެ ސަބަބުން އެލްކޭޖީއަށް ބަދަލުވުމުގެ ފުރުސަތު ނުލިބި، އޭނާގެ ދަރިފުޅު ނާސަރީގައި ރިޕީޓުކުރުމަކީ ކުއްޖާއަށް ލިބިގެންދާނެ ބޮޑު ގެއްލުމެއް ކަމަށެވެ. ކުއްޖާ ރިޕީޓުކޮށް މިދިޔަ އަހަރު ކިޔެވި އެއްޗެހި އަލުން ކިޔަވަން ޖެހުމަކީ ކުއްޖާ ކިޔެވުމަށް ފޫހިކުރުވާނެ ކަމެއް ކަމަށް ޔުދްރާ ބުންޏެވެ.

ކުއްޖާއަކީ އެލްކޭޖީގައި ކިޔެވޭނެ ކުއްޖަކާ މެދު އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީގެ ފަރާތުން އެއްވެސް ޝައްކެއް ކޮށްފައިނުވާ ކަމަށާއި ކުއްޖާގެ ސައިކޮލޮޖިކަލް އެސެސްމަންޓަށް ބަލާއިރު، ކުއްޖާއަކީ މިދިޔަ އަހަރުގެ ދިރާސީ އަހަރު ފެށުނު އިރު، ދެ އަހަރާއި ދިހަ މަހުގެ ކުއްޖަކަށް ވިޔަސް ތިން އަހަރާއި ދެ މަހުގެ ކުއްޖެއްގެ ކިބައިގައި ހުންނަން ޖެހޭ ގާބިލުކަން ހުރި ކުއްޖެއްކަން އެ ރިޕޯޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށް ޔުދްރާ ބުންޏެވެ.

އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީގެ ފަރާތުން ބުނީ ކުއްޖާ އެލްކޭޖީއަށް ޕްރޮމޯޓް ކޮށްދިނުމަށް އެދިފައިވަނީ ހައިކޯޓުން އެފަރާތާ އެއްކޮޅަށް ހުކުމް ކުރާ ހާލަތެއްގައި އެފަރާތުގެ ދަރިފުޅު އެލްކޭޖީއަށް ވެއްދުމުގެ ފުރުސަތު ގެއްލިދާނެ ކަމަށް ބަލައިގެން ކަމަށާއި ނަމަވެސް މިހާރު ކުރިއަށްދާ އާއްމު އިޖުރާއަތުގެ ދަށުން ގޮސް 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ކިޔެވުން ނިމ،ި 2026 ވަނަ އަހަރުގެ ކިޔެވުން ފަށާއިރު ކުއްޖާގެ ތައުލީމުގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން އެލްކޭޖީއަށް ޕްރޮމޯޓުވާނެ ކަމަށެވެ.

އެއާ ހިލާފަށް މި މައްސަލަ ދައުލަތާ އެއްކޮޅަށް ނިމިއްޖެނަމަ އިސްތިއުނާފު ކުރާ ފަރާތުގެ ދަރިފުޅު ރަސްމީ ތައުލީމުން އަނެއްކާ ނާސަރީ ތައުލީމަށް ބަދަލުކުރަން ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު އޮތުމުން، އެއީ ކުއްޖާއަށް ލިބޭނެ ބޮޑު ގެއްލުމެއް ކަމަށް މިނިސްޓްރީން ބުންޏެވެ.

ސައިކޮލޮޖިކަލް ރިޕޯޓަކަށް ބިނާކޮށް ކުއްޖާ ޕްރޮމޯޓް ކުރުމަށް ކުއްޖާގެ މަންމަގެ ފަރާތުން އެދިފައިވާ އިރު، ތައުލީމުގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ދަރިވަރުން އެލްކޭޖީއަށް ވައްދަނީ އެސެސްމަންޓްއަކަށް ބިނާކޮށް ނޫން ކަމަށާއި އުމުރަށް ބިނާކޮށް ކަމަށް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީގެ ފަރާތުން ބުންޏެވެ.

ކުއްޖާގެ މަންމަ އެދޭ ފަދަ ވަގުތީ އަމުރެއް ނެރެދީފިނަމަ މި މައްސަލައިގައިވާ ކުއްޖާއާ އެއްހާލަތުގައި ތިބި އެހެން ކުދިންގެ ފަރާތުން ވެސް ހަމަ އެފަދައިން ވަގުތީ އަމުރަކަށް ހުށަހަޅައިގެން މި މައުލޫގައި ފްލަޑް ގޭޓްއެއް ހުޅުވުމުގެ ފުރުސަތު އޮތް ކަމަށް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން ބުންޏެވެ. އެކަން ފާހަގަކޮށް މިނިސްޓްރީން އެދުނީ ޔުދްރާ އެދިފައިވާ ވަގުތީ އަމަރު ނެރެ ނުދިނުމަށެވެ.

މައްސަލަ ބެއްލެވި ފަނޑިޔާރުންގެ ބެންޗުގެ ރިޔާސަތުގައި އިންނެވި ފަނޑިޔާރު ދީބާނާޒް ފަހުމީ، އަމުރުގެ ރައުޔުގައި ވިދާޅުވީ އިސްތިއުނާފު ކުރާ ފަރާތަކީ ވަގުތީ އަމުރަށް އެދިފައިވާ އިސްތިއުނާފީ މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ކުއްޖާގެ ހައްގުތައް ހިމާޔަތް ކުރުމަށް އެދ،ި ސިވިލް ކޯޓަށް ވެސް މައްސަލަ ހުށަހެޅި ފަރާތްކަމަށް ވުމުން، މި ހާލަތުގައި ޔުދްރާއަށް މި މައްސަލައިގައި ވަގުތީ އަމުރަކަށް އެދުމުގެ ސިފަ ލިބިގެންވާ ކަމަށެވެ.

ފަނޑިޔާރު ވިދާޅުވީ މި މައްސަލަ ދަށުކޯޓުގައި އިސްތިއުނާފު ކުރާ ފަރާތަށް ނާކާމިޔާބުވެފައިވީ ނަމަވެސް އިސްތިއުނާފީ މައްސަލައިގައި ހުށަހަޅާފައިވާ ގާނޫނީ ބަހުސާއި ކުއްޖާގެ ތައުލީމާއި ހެދިބޮޑުވުމުގެ އަސާސީ ހައްގަށް ހުރަސްއެޅުމާ ގުޅުވައި، ކުއްޖާގެ މަސްލަހަތު އިސްކުރުމަށް އިސްތިއުނާފު ކުރާ ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ ކަންކަން ފުރަތަމަ ނަޒަރުން ވަޒަންކުރާ އިރު، މި ހާލަތުގައި އިސްތިއުނާފު ކުރާ ފަރާތުގެ ހިމާޔަތް ލިބެންޖެހޭ މައުލޫއީ ހައްގެއް ގާއިމުވެފައިވާ ކަމަށެވެ.

މި މައްސަލައިގައި ގެއްލުން ވަޒަންކުރާ އިރު، ކުއްޖާގެ ކިބައިގައި ހުރި ހާއްސަ ސިފަތަކަށް ރިއާޔަތްކޮށް އިސްތިއުނާފު ކުރާ ފަރާތުގެ ދަރިފުޅަށް އިއާދަނުކުރެވޭ ގެއްލުމެއް ލިބުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑު ކަމަށް ފަނޑިޔާރު ދީބާނާޒް ވިދާޅުވިއެވެ.

އެހެންވެ ފަނޑިޔާރު ދީބާނާޒް ރައުޔުގައި ކަނޑައެޅުއްވީ ޔުދްރާ އެދުނު ގޮތަށް ވަގުތީ އަމުރެއް ނެރެ ދިނުމަށެވެ. އެ ރައުޔަށް ފަނޑިޔާރު ފާތިމަތު ފަރްހީޒާ ވަނީ ތާއީދު ކުރައްވައިފައެވެ.

އެހެންވެ އަޣުލަބިއްޔަތުން ކުރި ހުކުމުގައި ފަނޑިޔާރު ދީބާނާޒް ވިދާޅުވީ ހައިކޯޓުން އަންގަންދެން، އަމުރު ނެރޭ ތާރީހުން ފެށިގެން ލަސްވެގެން 15 މަސައްކަތު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި، އިސްތިއުނާފު ކުރާ ފަރާތުގެ ދަރިފުޅު ނާސަރީއިން އެލްކޭޖީއަށް ބަދަލު ކުރުމަށާއި އެ ބަދަލުގެ އިޖުރާއަތުތައް ފުރިހަމަ ކުރުމަށް ދައުލަތާއި ކަމާބެހޭ އެންމެހާ ފަރާތްތަކަށް އަންގާ ކަމަށެވެ.

މި މައްސަލައިގައި ރައުޔު ތަފާތުވީ ފަނޑިޔާރު މުހައްމަދު ނިޔާޒެވެ. ފަނޑިޔާރު ނިޔާޒު ރައުޔުގައި ވިދާޅުވީ ކުއްޖާއަށް ގާނޫނީ ގޮތުން ހިމާޔަތް ލިބެންޖެހޭ މައުލޫއީ ހައްގެއް ނުވަތަ ގާނޫނީ މަރުކަޒެއް އޮތުމުގެ އިހުތިމާލު ފާޅުކަން ބޮޑުގޮތެއްގައި ގާއިމުވެފައި އޮތްތޯ ބަލާއިރު، އެފަދަ މައުލޫއީ ހައްގެއް ފާޅުކަން ބޮޑުގޮތެއްގައި ފެންނަން ނެތް ކަމަށެވެ.

ސަބަބަކީ ތައުލީމުގެ ގާނޫނުގައި، ތައުލީމީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ތައުލީމީ އެކިއެކި މަރުހަލާތަކުގައި ކުދިން އެންރޯލް ވަމުންދާ އުމުރު ފުރާ ބަޔާންކޮށްފައިވުން ކަމަށާއި ހުށަހެޅިފައިވާ މައްސަލައަށް ބަލާއިރު، ގާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ ތައުލީމީ މަރުޙަލާތަކުގެ އުމުރު ފުރާއާ ހިލާފަށް ކޮށްފައި އޮތީ ކޮން ކަމެއް ކަން ފެންނަން ނެތް ކަމަށް ފަނޑިޔާރު ނިޔާޒު ވިދާޅުވިއެވެ.

ވަކި ކުއްޖެއްގެ މަސްލަހަތުގައި ލިބިދެވެން ޖެހޭނެ ކަމަށް އޭނާގެ މައިންބަފައިން ނުވަތަ ބެލެނިވެރިޔާ ގަބޫލުކުރާ ކަމެއް ހިމާޔަތް ކުރުމަށް، ގާނޫނުން އެކަށައަޅާފައިވާ މުޅި ތައުލީމީ ނިޒާމު އެއްފަރާތް ކުރެވޭގޮތަށް ކަންކަން ކުރުމަކީ ކުރެވިގެންވާނެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ފަނޑިޔާރު ނިޔާޒު ވިދާޅުވިއެވެ. މިފަދަ މައްސަލަތަކުގައި ވަކިވަކި ފަރުދުންގެ މަސްލަހަތަށްވުރެ ބޮޑަށް ބަލަންވާނީ މުޅި މުޖުތަމައުގެ މަސްލަހަތުކަމަށް ފަނޑިޔާރު ވިދާޅުވިއެވެ.

އެހެންކަމުން، މި މައްސަލައިގެ ތެރެއިން ނެރެދޭ ވަގުތީ އަމުރަކުން އިސްތިއުނާފު ކުރާ ފަރާތުގެ ދަރިފުޅު ތައުލީމީ ވަކި ހަރުފަތަކަށް ޕްރޮމޯޓް ކުރުމަށް ކޯޓުން އެންގުމަކީ ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ފަނޑިޔާރު ވިދާޅުވިއެވެ.