މޫސުމާއި ގުޅުންހުރި ސިއްޙީ ނުރައްކާތަކުން އަރައިގަތުމަށް ޤައުމުތަކުގެ އެހީތެރިކަން ބޭނުންވާކަމަށް ސިއްޙަތާބެހޭ ވަޒީރު ޢަބްދުﷲ ނާޡިމް އިބްރާހީމް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.
ވަޒީރު މިހެން ވިދާޅުވީ އިއްޔެ ސުވިޓްޒަލޭންޑްގެ ޖެނީވާގައި ކުރިއަށްދިޔަ ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމްޢިއްޔާގެ 156 ވަނަ އެގްޒެކެޓިވް ބޯޑު ބައްދަލުވުމުގައި ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅުގައެވެ.
ވަޒީރުގެ ވާހަކަފުޅުގައި، ރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ނިޒާމުން ކުރިއެރުން ހޯދިނަމަވެސް، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން އިތުރު ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވަމުންދާކަން ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. މިގޮތުން، ވިއްސާރަވެ ފެންބޮޑުވުމާއެކު ބަލިތައް ފެތުރޭ މިންވަރު އިތުރުވެ، ސިއްޙީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ޚިދުމަތް ދިނުމަށް ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވާކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.
މިފަދަ ކަންކަމުން އަރައިގަތުމަށް ނާޒުކު ޤައުމުތަކަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުން މުހިންމު. އެހެންކަމުން ސިއްޙަތު ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރު ޤައުމުތަކުން އެހީވެދިނުމަށް އަޅުގަނޑު ގޮވާލަން- ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ.
މީގެއިތުރުން، ރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ދާއިރާއިން އިސްކަންދޭ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި “ހެލްތު ފޯރ އޯލް” ޝިޢާރުގެ ދަށުން ހަމަހަމަކަމާއެކު ޞިއްޙީ ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، ޕްރައިމަރީ ހެލްތު ކެއަރ ހަރުދަނާކުރުން ހިމެނޭކަމަށް ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި ކުރިމަގުގައި ޤާއިމުކުރެވޭ ހޮސްޕިޓަލްތަކަކީ ތިމާވެށްޓާ ރައްޓެހި، ޒަމާނީ ވަސީލަތްތަކާއެކު ޤާއިމުކުރެވޭ “ގްރީން ސްމާޓް ހޮސްޕިޓަލް” ތަކަކަށް ހެދުމަށް މަސައްކަތްކުރާނެކަމަށްވެސް ވިދާޅުވިއެވެ.
ވަޒީރު އިތުރަށް ވިދާޅުވީ، ޒުވާނުން ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލުން ރައްކާތެރިކުރުމަށާއި، ގައިންގަޔަށް ނާރާ ބަލިތަކާއި އެހެނިހެން ބަލިތަކުގެ ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި، ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިލެކްޓްރޯނިކް ސިނގިރޭޓް (އީ-ސިނގިރޭޓް) ގެ ބޭނުންކުރުން މިހާރު މަނާކުރެވިފައިވާ ކަމަށެވެ.
ބައްދަލުވުމުގެ ނިމުމުގައި، ދުނިޔެއަށް ދިމާވެފައިވާ އެކިއެކި ޞިއްޙީ ގޮންޖެހުންތައް ޙައްލުކުރުމުގައި، ދުނިޔޭގެ ޞިއްޙަތު ޖަމްޢިއްޔާގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް ޑރ. ޓެޑްރޮސް އަދަނޮމްއާއި އެ ޖަމްޢިއްޔާގެ އިސްވެރިން ފޯރުކޮށްދެއްވާ އެހީތެރިކަމާއި އެއްބާރުލެއްވުމަށް ވަޒީރު ޝުކުރު އަދާކުރެއްވިއެވެ.
ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމްޢިއްޔާގެ 156 ވަނަ އެގްޒެކެޓިވް ބޯޑު ބައްދަލުވުމުގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގަތުމަށް ވަޒީރު ނާޡިމް ޖެނީވާއަށް ވަޑައިގެންނެވީ މިދިޔަ ހަފްތާގައެވެ. މި ބައްދަލުވުމުގައި ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން ގިނަ އަދަދެއްގެ ސިއްޙީ ދާއިރާގެ އިސްވެރިން ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
ބައްދަލުވުމުގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި މަޝްވަރާކުރެވުނީ ދުނިޔޭގެ ސިއްޙީ ނިޒާމުތަކަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ގޮންޖެހުންތަކާއި، މި ގޮންޖެހުންތަކުން އަރައިގަތުމަށް އެޅިދާނެ ފިޔަވަޅުތަކާ ގުޅޭގޮތުންނެވެ. މީގެ ތެރޭގައި މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ސިއްޙީ ދާއިރާއަށް ކުރާ އަސަރުތަކާއި، ބަލިމަޑުކަމުގެ ހާލަތްތަކަށް ތައްޔާރުވުމާއި، ސިއްޙީ ޚިދުމަތްތައް ހަމަހަމަކަމާއެކު ފޯރުކޮށްދިނުން ފަދަ މުހިންމު މައުޟޫތައް ހިމެނެއެވެ.
ވަޒީރު ނާޡިމްގެ ވާހަކަފުޅުގައި ދިވެހިރާއްޖެއަށް ޚާއްޞަކޮށް ދިމާވެފައިވާ ގޮންޖެހުންތަކުގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުވާލެއްވިއެވެ. މިގޮތުން، ރާއްޖެއަކީ ކުދިކުދި ރަށްތަކަކުން އެކުލެވިފައިވާ ޤައުމަކަށްވުމާއެކު، ހުރިހާ ރަށަކަށް އެއް ފެންވަރެއްގެ ސިއްޙީ ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ހުރި ގޮންޖެހުންތައް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމާޒަކީ ކޮންމެ ރައްޔިތަކަށްވެސް ފެންވަރު ރަނގަޅު ސިއްޙީ ޚިދުމަތް ލިބިދިނުން. އެހެންނަމަވެސް، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، ރަށްރަށުގެ ވަށައިގެންވާ މާޙައުލަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން އިތުރު ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ – ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ.
ބައްދަލުވުމުގައި ބައިވެރިވި އެހެން ޤައުމުތަކުގެ މަންދޫބުންވެސް ވަޒީރު ނާޡިމްގެ ވާހަކަފުޅަށް ތާއީދުކުރައްވައި، ކުދި ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކަށް ދިމާވާ ޚާއްޞަ ގޮންޖެހުންތަކަށް ސަމާލުކަން ދިނުމުގެ މުހިންމުކަން ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.
ބައްދަލުވުމުގެ ނިންމުމުގައި، ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމްޢިއްޔާއިން މޫސުމާ ގުޅުންހުރި ސިއްޙީ ގޮންޖެހުންތަކަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދީ، މިކަމާ ގުޅޭގޮތުން ޚާއްޞަ މަސައްކަތް ޕްލޭނެއް އެކުލަވާލުމަށް ނިންމުނެވެ. އަދި މި މަސައްކަތުގައި ދިވެހިރާއްޖެ ފަދަ ކުދި ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކުގެ ބައިވެރިވުން ކަށަވަރުކުރުމަށްވެސް އެއްބަސްވެވުނެވެ.
ވަޒީރު ނާޡިމް މި ދަތުރުފުޅުގައި ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމްޢިއްޔާގެ އިސްވެރިންނާއި އެހެން ޤައުމުތަކުގެ ސިއްޙީ ވަޒީރުންނާ ވަކިން ބައްދަލުކުރައްވައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ދާއިރާއަށް އިތުރު އެހީތެރިކަން ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރެއްވިއެވެ. މި ބައްދަލުވުންތަކުގައި ޚާއްޞަކޮށް މަޝްވަރާކުރެވުނީ ރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ދާއިރާގެ މުވައްޒަފުންގެ ޤާބިލުކަން އިތުރުކުރުމާއި، ޒަމާނީ ވަސީލަތްތައް ތަޢާރަފުކުރުމަށް ބޭނުންވާ އެހީތެރިކަމާ ގުޅޭގޮތުންނެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ސިއްޙީ ދާއިރާގެ މުވައްޒަފުންނަކީ ވަރަށް ހުނަރުވެރި، ކެރޭ ބައެއް. އެހެންނަމަވެސް، އަވަސް ދުވެލީގައި ކުރިއަރަމުންދާ މި ދާއިރާގައި އެންމެ ފަހުގެ ޓެކްނޮލޮޖީއާއި އާ ހޯދުންތަކާ އެއްހަމައެއްގައި ތިބުމަށް އިތުރު ތަމްރީނާއި ވަސީލަތްތައް ބޭނުންވޭ – ވަޒީރު ނާޡިމް ވިދާޅުވިއެވެ.
މީގެއިތުރުން، ވަޒީރު ނާޡިމް ބައްދަލުކުރެއްވި ބައެއް ޤައުމުތަކުގެ ވަޒީރުންނާއެކު، ރާއްޖޭގެ ޞިއްޙީ ދާއިރާގެ މުވައްޒަފުންނަށް އެ ޤައުމުތަކުގައި ތަމްރީނު ފުރުޞަތުތައް ހޯދުމާ ގުޅޭގޮތުން މަޝްވަރާކުރެއްވިއެވެ. މި މަޝްވަރާތަކުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ބައެއް ޤައުމުތަކުން ރާއްޖޭގެ ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުންނަށް ޚާއްޞަ ތަމްރީނު ޕްރޮގްރާމްތަކެއް ހިންގުމަށް އެއްބަސްވެވުނެވެ.
ބައްދަލުވުމުގެ އެންމެ ފަހު ދުވަހު، ވަޒީރު ނާޡިމް ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމްޢިއްޔާގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް ޑރ. ޓެޑްރޮސް އަދަނޮމްއާ ވަކިން ބައްދަލުކުރެއްވިއެވެ. މި ބައްދަލުވުމުގައި ދިވެހިރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ޚާއްޞަ ގޮންޖެހުންތަކާ ގުޅޭގޮތުން މަޝްވަރާކުރެވުނެވެ. ޑރ. ޓެޑްރޮސް ވަނީ ރާއްޖެއަށް ދިމާވެފައިވާ ގޮންޖެހުންތަކަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދީ، އިތުރު އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް އެއްބަސްވެވަޑައިގެންފައެވެ.
މި ދަތުރުފުޅަކީ ރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ދާއިރާއަށް އައު ފުރުޞަތުތަކެއް ހުޅުވިގެންދާނެ ދަތުރުފުޅެއް ކަމަށް ސިއްޙީ ދާއިރާގެ މާހިރުން ދެކެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާ ގުޅިގެން ކުރިމަތިވާ ސިއްޙީ ގޮންޖެހުންތަކަށް ޙައްލު ހޯދުމަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ އެހީތެރިކަން ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް އުންމީދުކުރެވެއެވެ.
ރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރެއް ކަމުގައިވާ ޑރ. ޢާއިޝަތު ޝަހުލާ ވިދާޅުވީ، “މި ދަތުރުފުޅަކީ ވަރަށް މުހިންމު ދަތުރުފުޅެއް. ޚާއްޞަކޮށް މޫސުމީ ބަދަލުތަކާ ގުޅިގެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދިމާވާ ގޮންޖެހުންތަކަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ ސަމާލުކަމެއް ލިބި، އެކަމަށް ޙައްލު ހޯދުމަށް އެހީތެރިކަން ލިބޭނެކަމީ އުފާވެރި ކަމެއް.”
ވަޒީރު ނާޡިމްގެ މި ދަތުރުފުޅާ ގުޅިގެން، ރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ދާއިރާގައި ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި ގެނެވިދާނެ ބަދަލުތަކާ ގުޅޭގޮތުން ގިނަ ފަރާތްތަކުން ޝައުޤުވެރިކަން ފާޅުކޮށްފައިވެއެވެ. މިގޮތުން، ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ހުރި ޞިއްޙީ މަރުކަޒުތަކުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކުރުމާއި، ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުންގެ އަދަދު އިތުރުކުރުމާއި، ޒަމާނީ ވަސީލަތްތައް ތަޢާރަފުކުރުމަށް އިތުރު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވިދާނެ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.
މިނިސްޓްރީ އޮފް ހެލްތުގެ ސީނިއަރ އޮފިޝަލެއް ކަމަށްވާ އަޙްމަދު ޝަރީފް ވިދާޅުވީ، “ވަޒީރުގެ މި ދަތުރުފުޅުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ދާއިރާއަށް ވަރަށް ގިނަ ކުރިއެރުންތަކެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން އުންމީދުކުރަން. ޚާއްޞަކޮށް ރަށްރަށުގެ ސިއްޙީ މަރުކަޒުތަކުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކުރުމަށާއި، އައު ޓެކްނޮލޮޖީ ތަޢާރަފުކުރުމަށް މަގުފަހިވެގެންދާނެ.”
ވަޒީރު ނާޡިމްގެ މި ދަތުރުފުޅާ ގުޅިގެން ރައްޔިތުންގެ މެދުގައިވެސް އުންމީދީ ވާހަކަތަކެއް ދެކެވެމުންދެއެވެ. ގިނަ ރައްޔިތުން އުންމީދުކުރަނީ މި ދަތުރުފުޅުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ސިއްޙީ ޚިދުމަތްތައް އިތުރަށް ރަނގަޅުވެ، ފަސޭހަކަމާއެކު ފެންވަރު ރަނގަޅު ޚިދުމަތްތައް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށެވެ.
